ภาวะเศรษฐกิจในปัจจุบัน มันเกิดความขัดแย้งสำคัญของตลาดหุ้นอยู่สองอย่าง
พื้นฐานแย่ – Fundamental ปัจจัยพื้นฐานในระยะสั้นถึงกลางเรียกได้ว่าแย่ถึงแย่มากๆ – ภาคธุรกิจประสบปัญหาจาก COVID-19 คนตกงานพุ่งสูง, รายได้ธุรกิจหดหาย, สภาพคล่องติดขัด หลายบริษัทลุยต่อไม่ไหวต้องเข้ากระบวนการล้มละลาย, รัฐบาลหนี้ท่วม ธนาคารกลางปั้มเงินไม่อั้น คลังอัดฉีดไม่อั้น เพื้อยื้อเศรษฐกิจไม่ให้พัง
แต่ในอีกด้าน
เงินต้องการผลตอบแทนที่สูงกว่าดอกเบี้ย – Fund Flow ของเงินจำนวนมากกำลังหาที่พักเงินใหม่ – สาเหตุจากการกระตุ้นเศรษฐกิจที่ยิงกระสุนเต็มพิกัด ไม่ว่าจะเป็นการลดดอกเบี้ยไปถึงระดับติดลบ, การอัดฉีด QE ปริมาณมหาศาลเข้าระบบเศรษฐกิจ
- เมื่อคนกลัว เงินจะไหลจากที่เสี่ยงสูงไป ที่เสี่ยงต่ำ (Minimize Risk)
- เมื่อคนกล้า เงินจะไหลจากที่ผลตอบแทนต่ำ ไปที่ผลตอบแทนสูง (Maximize Return)
ปัญหาสำคัญของระบบเศรษฐกิจโลกที่เรากำลังจะเจอคือ อัตราดอกเบี้ยต่ำที่สุดเป็นประวัติการณ์ คำถามสำคัญคือ ใครจะได้รับผลกระทบในแง่ลบ จากอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำระดับนี้บ้าง..?
1. อันดับแรกเลย Pension Fund เหล่ากองทุนประกันสังคม กองทุนสำรองเลี้ยงชีพทั่วโลก ถือพันธบัตรรัฐบาลจำนวนมาก ด้วยเหตุผลที่ว่าความเสี่ยงต่ำ ปลอดภัย แต่พอดอกเบี้ยลงต่ำถึงขั้นติดลบ การถือพันธบัตรระยะยาว ในยุค Aging Society ก็คือระเบิดเวลาดี ๆ นี่เอง
กองทุนเหล่านี้จะมีค่าใช้จ่ายสูงขึ้นเรื่อยๆ ตาม Aging Society ที่คนสูงอายุเพิ่มมากขึ้นๆ และกลับจะมีรายได้น้อยลง จากคนวัยทำงานที่ลดลงๆ จากอัตราการเกิดที่ต่ำ การถือพันธบัตรที่ผลตอบแทนติดลบ คือการเอาเงินไปฝากไว้ที่ที่เงินจะหดตัวลงเรื่อยๆ ทุกปี ๆ กลุ่ม Pension Fund เหล่านี้เลี่ยงไม่ได้ที่จะต้อง “ล้มละลาย” ในวันหนึ่ง ถ้าไม่ย้ายเงินไปลงทุนในสินทรัพย์อื่นที่ให้ผลตอบแทนสูงขึ้น
2. ถัดมาธุรกิจประกัน เช่นกันกับกลุ่ม Pension Fund บริษัทประกันเหล่านี้เอาเงินไปวางในสินทรัพย์ปลอดภัยอย่างพันธบัตร นั่นแปลว่าผลตอบแทนของเงินลงทุนจะน้อยลง ๆ เรื่อย ๆ บริษัทประกันจะต้องเพิ่มเบี้ยประกันเรื่อย ๆ หรือไม่ก็จะต้องย้ายเงินไปลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยงที่มากขึ้น เพื่อหวังให้ผลตอบแทนสูงขึ้น จะได้ไม่ต้องไปขึ้นเบี้ยประกันแทน
3. ถัดมาก็กลุ่มกองทุนตราสารหนี้ต่าง ๆ ก็จะต้องรับกับผลตอบแทนที่ต่ำลง ๆ เรื่อย ๆ พูดง่าย ๆ ว่าตอนนี้คุณต้องเลือก ว่าจะ
(A) วางเงินที่สินทรัพย์ปลอดภัย แต่ผลตอบแทนติดลบเล็กน้อย หรือ
(B) จะวางเงินในสินทรัพย์เสี่ยง ที่ผลตอบแทนอาจจะกำไรระเบิด หรือขาดทุนกระจายก็ได้
ถ้าเจ้าของเงินส่วนใหญ่ เลือก “ความปลอดภัย” ตลาดหุ้นหลังจากนี้ก็จะวิ่งยากหน่อย เงินจะจอดนิ่ง ๆ อยู่ในตลาดตราสารหนี้ อย่างพันธบัตร หรือหุ้นกู้เอกชน แต่ถ้าเจ้าของเงินส่วนใหญ่ เลือก “ผลตอบแทน” ตลาดหุ้นหลังจากนี้อาจจะวิ่งฉิว
วิ่งฉิว ทั้ง ๆ ที่ปัจจัยพื้นฐานเศรษฐกิจโลกกำลังเลวร้ายเนี่ยนะ..!!
ใช่ครับ ถ้าคนบ้าคลั่งเทเงินไหลเข้าตลาดหุ้นจริง ๆ แล้ว ตลาดหุ้นอาจจะวิ่งทำ New All Time High ก็มีความเป็นไปได้ แต่นั่นไม่ใช่เพราะเศรษฐกิจฟื้นแล้ว แต่สาเหตุเป็นเพราะ เจ้าของเงิน ทนวางเงินในตลาดตราสารหนี้ที่ผลตอบแทนต่ำเตี้ยติดดินไม่ไหว โดนบีบ ให้ต้องโยกเงินมาลงในตราสารทุนอย่างตลาดหุ้นแทน คิดในทาง Fundamental แล้ว บริษัทจดทะเบียนกำไรลดลง ๆ เรื่อย ๆ เพราะภาวะเศรษฐกิจ.. แต่ถ้าตลาดหุ้นวิ่งขึ้นเรื่อย ๆ P/E ตลาดจะพุ่งขึ้นแรงกว่า P/E อนาคตอาจจะไปถึงระดับ 30-50 เป็นเรื่องธรรมดา ยกตัวอย่าง P/E ของตลาด Bombay Stock Exchange ช่วงก่อน COVID เกือบแตะ 30 นั่นคือช่วงกำไรตลาดยังเป็นปกตินะครับ
นั่นแปลว่า โลกในอนาคต ตลาดหุ้นอาจจะไม่ได้ถูกขับเคลื่อนด้วยปัจจัยพื้นฐานอีกต่อไปแล้ว แต่ถูกขับเคลื่อนด้วยปริมาณเงิน เพราะเงินปริมาณมากในโลก จำเป็นต้องมีที่พักเงินที่ให้ผลตอบแทนที่ดีพอให้พวกเขาอยู่ได้คิดถึงเหล่า Pension Fund กับบริษัทประกันไว้ การย้ายเงินไม่ใช่ทางเลือก แต่มันคือสิ่งที่ “ต้องทำ” เพื่อการอยู่รอด หุ้นอาจจะขึ้น ทั้งที่เศรษฐกิจย่ำแย่
“แต่เราลืมไม่ได้ว่า การขึ้นแบบไม่มีพื้นฐานรองรับ มันก็คือฟองสบู่ดี ๆ นี่เองครับ”
ถึงวันหนึ่งมันก็ต้องแตก ราคาหุ้นจะกลับลงมาที่พื้นฐานโลกทุกวันนี้เป็นโลกของการพยายามยื้อชีวิตไม่ให้เศรษฐกิจพัง โลกเรายื้อมายาวนานร่วมยี่สิบปีแล้วครับ ตั้งแต่ Dot Com Bubble, Subprime, Euro Crisis, COVID-19 รัฐบาลทั่วโลก ธนาคารกลางทั่วโลก โกงเกมส์เศรษฐกิจด้วยท่าแปลกๆ หลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการพิมพ์เงิน การลดดอกเบี้ยติดลบ การเป็นเจ้ามือปล่อยกู้ให้รัฐบาลที่ถังแตก ยิ่งยื้อนาน ตอนมันระเบิด มันยิ่งรุนแรง
รอบนี้เราเจอ COVID-19 การยื้อชีวิตเศรษฐกิจโลกขั้นสุดขีด ผมไม่รู้หรอกว่า ตลาดหุ้นหลังจากนี้
– จะวิ่งขึ้นแรงมาก จาก Fund Flow ที่ไหลเข้าตลาดหุ้น หรือ
– จะตกหนักมาก จากพื้นฐานเศรษฐกิจที่ย่ำแย่
ที่แน่ๆ ความผันผวนในตลาดทุนในอนาคตข้างหน้า จะพุ่งขึ้นไปอีกระดับแน่นอน ถ้าคุณวางเงินในตราสารหนี้แล้วผลตอบแทนต่ำ แต่วางเงินในตลาดทุนแล้วความเสี่ยงสูง สินทรัพย์ทางเลือก (Alternative Asset) อาจจะเป็นคำตอบของการลงทุนหลังจากนี้ครับ
